17 oktober 2023
Komt Jezus terug als ‘een dief in de nacht’?
Als je met mensen praat over de tijd wanneer Jezus terug zal komen, is de reactie vaak dat we dat toch niet weten, niet kunnen weten. Want, zegt men, Jezus komt immers als ‘een dief in de nacht’…
Zo zou het in de Bijbel staan. En het is zeker waar dat deze uitdrukking in de Bijbel staat. Maar over de betekenis van die uitdrukking zijn de meningen verdeeld.
Daarom gaan we eens kijken hoe die uitdrukking in de Bijbel gebruikt wordt.
Hoe staat het in de Bijbel?
De uitdrukking ‘als een dief in de nacht’ komt een aantal keren voor in de Bijbel. Maar ook zijn er vergelijkbare teksten, waarin er een dief komt. We gaan die teksten wat beter bekijken, om erachter te komen wat de betekenis van die bekende uitdrukking nu precies volgens de Bijbel is.
In de eerste paar teksten zegt Jezus dat Hij zelf komt als een ‘dief’.
Openbaring 3:3
De eerste tekst waar we naar gaan kijken staat in Openbaring 3:3:
Herinner u dat u de boodschap hebt ontvangen en begrepen. Houd eraan vast en kom tot inkeer. Maar als u niet wakker wordt, kom Ik onverwacht als een dief, op een tijdstip dat u niet kent.
Deze tekst komt van Jezus zelf. Hij komt onverwacht als een dief. Eigenlijk is het een waarschuwing. De mensen tegen wie Hij dit zegt hebben de boodschap, het evangelie, het goede nieuws over Jezus, ontvangen en begrepen. Jezus roept hen op om aan die boodschap vast te houden en om ernaar te leven. Hij zegt hen dat ze tot inkeer moeten komen. Dat wil zeggen om hun oude egocentrische leven los te laten en Jezus te volgen.
En dan volgt de waarschuwing wanneer ze in hun oude, op zichzelf gerichte leven blijven hangen. Dan immers zal het geloof, het vertrouwen op Jezus, al snel minder worden en zullen ze Hem loslaten. Dan vallen ze zomaar in slaap. Daarom moeten ze tot inkeer komen, tot bekering. Ze moeten wakker worden.
Als ze niet wakker worden, niet echt tot geloof komen, zegt Jezus, zal Hij komen als een dief, op een voor hen onbekend tijdstip.
Maar gold dat dan alleen voor de mensen aan wie Johannes die briefjes van Jezus moest schrijven? Ik denk het niet. Deze briefjes staan in de Bijbel, het boek met de boodschap voor alle mensen van alle tijden. Het werkt net als de woorden van Jezus tijdens zijn leven. Die waren ook niet alleen bestemd voor zijn leerlingen, maar voor iedereen, ook voor ons.
Openbaring 16:15
De tweede tekst vinden we in Openbaring 16:15, waar het volgende staat:
‘Ik kom onverwacht als een dief!’ Gelukkig is wie wakker blijft en zijn kleren aanhoudt: hij hoeft niet naakt rond te lopen en zich voor iedereen te schamen.
Deze tekst lijkt erg veel op die van Openb.3:3 en heeft dan ook een vergelijkbare betekenis. Deze tekst staat op een wat vreemde plek. Eerst sturen zes engelen allerlei rampen naar de aarde en dan volgt de tekst over de dief.
Jezus zegt hier opnieuw dat je gelukkig bent wanneer je wakker blijft. En ook hier heeft ‘wakker blijven’ de betekenis van ‘het geloof in Jezus vasthouden’. Dat kun je alleen vasthouden door regelmatig de Bijbel te lezen en te overdenken wat je gelezen hebt. In de Bijbel vind je ook al die profetische teksten over wat er in de toekomst gaat gebeuren, kun je lezen over ‘de tekenen van de tijd’. Daardoor blijf je waakzaam en alert. Als je weet dat de ‘dief’ eraan komt, dan houd je je kleren aan. Als je slaapt en in je bed ligt, dan heb je geen kleren aan en als Jezus dan komt, zul je niet op tijd je bed uit zijn en ’s ochtends naakt en vertwijfeld ronddwalen, omdat Jezus gekomen is en je Hem misgelopen bent. Kleren hebben hier de betekenis van ‘geloof’, het geloof in God, in Jezus, in de Bijbel. Zonder die kleren ben je naakt.
Matteüs 24:43
Een andere variant over de ‘dief in de nacht’ vinden we in Matteüs 24:
‘(42) Wees dus waakzaam, want jullie weten niet op welke dag jullie Heer komt. (43) Besef wel: als de heer des huizes had geweten in welk deel van de nacht de dief zou komen, dan zou hij wakker gebleven zijn en niet in zijn huis hebben laten inbreken. (44) Daarom moeten ook jullie klaarstaan, want de Mensenzoon komt op een tijdstip waarop je het niet verwacht.
Ook de evangelist Lucas vertelt dit verhaal (Luc.12:39, 40) en beide staan in een groter geheel, waarbij het waakzaam zijn, wakker blijven, het centrale punt is. Het ‘huis’ is hier beeldspraak voor de wereld en de ‘heer’ (des huizes) beeldspraak voor de bewoners van die wereld, terwijl de ‘dief’ opnieuw Jezus is.
Waarom noemt Jezus zich een dief?
Natuurlijk gebruikt Jezus het begrip ‘dief’ als beeldspraak. Maar het is niet zomaar beeldspraak, alleen maar omdat je een dief nooit zou verwachten. Er zit meer achter.
Op een dag in de toekomst zal Jezus komen om zijn gemeente, de mensen die oprecht in Hem, in God en in de Bijbel geloven, op te halen. Dit noemen we de ‘opname’. Jezus komt dan vanuit de hemel naar de aarde om de gelovige christenen als het ware te stelen. Immers, de mensen die niet geloven denken dat de aarde van hen is en niet van God, die volgens hen niet bestaat. De aarde is hun ‘huis’. Dan komt Jezus op een dag dat zij het niet verwachten en steelt ‘als een dief’ alle echte gelovigen weg uit dat huis, weg van de aarde en neemt hen mee naar de hemel. De andere mensen blijven dan overal in ontreddering achter, waarna er een enorme chaos op aarde zal ontstaan: het begin van de zevenjarige verdrukking.
Daarom gebruikt Jezus het beeld van de dief in de nacht gelijk met het beeld van wakker blijven, waakzaam blijven. En dat betekent zoveel als vasthouden aan het geloof in Jezus, God en de Bijbel, geloven dat Jezus voor jouw misstappen gestorven is op Golgotha, maar ook dat Hij weer is opgestaan en nu in de hemel woont. Als je dat gelooft ben je wakker en wordt je gered bij de Opname.
Beter nog is om waakzaam, om alert te zijn en te letten op de tekenen van de tijd. Dat is ook waar Jezus toe oproept. Als je waakzaam blijft, dan komt Jezus jou van de aarde ophalen, niet als een dief, maar als een vriend, als een broer. Door waakzaam te zijn en de krant naast de Bijbel te lezen, ontdek je hoe waar de Bijbelse profetieën zijn en hoe nauwkeurig ze kloppen. Het herkennen van die Bijbelse voorspellingen werkt dan als bevestiging van je geloof!
Onverwacht?
Voor veel christenen heeft de uitdrukking ‘dief in de nacht’ de betekenis dat we niet kunnen weten wanneer Jezus terug zal komen. Maar het probleem hier is, dat veel christenen niet geloven in een ‘opname’ van alle gelovigen vanaf de aarde naar de hemel (1Tess.4:13-18). Daarom is het voor hen ook lastig om de beeldspraak van Jezus te begrijpen.
Die beeldspraak duidt er immers op dat Jezus in bovenstaande teksten zichzelf de dief noemt. Hij komt de mensen van de aarde ‘stelen’, weggrissen, in een oogwenk. Daarna is Jezus direct weer vertrokken, net zoals een dief direct maakt dat hij wegkomt. Dit staat niet zo letterlijk in de genoemde teksten, maar het gaat daar wel om.
Jezus roept op om wakker te blijven, om waakzaam te zijn. Dat betekent dat je het vertrouwen in God, in Jezus, in de Bijbel, vasthoudt en niet verslapt. Ook betekent het dat je zijn komst blijft verwachten, niet als dief, maar als vriend.
Want Jezus is alleen een ‘dief’ voor wie Hem niet of nauwelijks kennen. Zij zijn de mensen die niet wakker zijn, niet waakzaam. Voor hen zal het leven op een dag ineens helemaal anders zijn, wanneer Jezus degenen weggegrist, ‘gestolen’ heeft, die wel wakker waren. Zij die sliepen zullen het niet hebben zien aankomen. Want ze hebben het niet geloofd, hebben niet gelet op de tekenen van de tijd.
In een belangrijke andere Bijbeltekst waarin het gaat over de ‘dief in de nacht’ heeft dit een iets afwijkende betekenis. Daarover gaat het in het volgende artikel.
Ook in mijn boek komt dit onderwerp uitvoerig aan de orde.